27/07/2018
Akreplerin boyları 13-22 mm arasında değişir. 600-dan fazla türü vardır. Akrebin vücudu sert kitin denilen bir tabaka ile örtülü, kalkık ve kıvrık kuyruğunda zehirli iğnesi bulunan bir eklem bacaklıdır.
Örümceğimsiler sınıfının bir takımıdır. 70 cins, 600 türüyle dünyanın nemli ve sıcak bölgelerinde yaşarlar. Uzunlukları 5-10 cm kadardır. Geceleri hareketlenirler. Vücudun karın bölgesi önde geniş, arkada dar olmak üzere iki bölümdür. Başın tepe ve yanlarında 2-5 çiftten oluşan nokta gözleri vardır. 4 göğüs, 13 karın halkası bulunur. Eşey delikleri karın halkalarından dışarı açılır. Kuyruğu oluşturan son halkanın ucu, delik ve iğne gibidir, içinde armuda benzeyen sağlı sollu iki zehir bezi vardır. Bazı türleri önlem alınmazsa 24 saat içinde ölüme yol açabilir. 60 kadar yavru doğururlar. Dişi erkekle çiftleştikten sonra erkeği parçalayıp öldürür. Dört çift akciğer aracılığıyla solurlar. Etçildirler, böcek ya da örümceklerle beslenirler. Ayrıca hiç besin almadan uzun* süre yaşayabilirler. Hiç besin almadan 1-2 yıl kadar yaşayabilen türlere rastlanmıştır. Gündüz gizlenirler, gece dışarıya çıkarak avlanırlar. Suya gereksinim duymazlar. Kurak yerlerde,taş altlarında, yıkık yerlerde bulunurlar. Bazıları evlere kadar girerler. Tehlike halinde kendi kendilerini sokarlar. Meksika, Hindistan ve Afrika’da yaşayan türlerin zehirleri öldürücüdür. Türkiye’de Marmara, Ege ve Güney Anadolu’da yaşarlar. Sarı akrep ve kara akrep türleri iyi bilinir.
Akrep zehrini kuyruğunun son halkasında saklar. Bu halkanın ucunda bir sokma iğnesi bulunur. Son halka içinde zehir salgısını üreten iki bez ve bir kese vardır. Biriken zehir, bir kanal aracılığıyla iğnenin ucundan sokulan bölgeye boşaltılır. Akrepler yalnızca kendilerini savunma amacıyla rastlantı sonucu insanları sokarlar. Akrep zehiri içinde kanamaya neden olan hücreleri öldüren, kalp ve sinir hücrelerini bozan ve allerji yapan çeşitli maddeler bulunur. Akrebin sokmuş olduğu bölgede küçük bir iğne izi görülür. Burada 15 dakika ile 2 saat sonra şiddetli ağrı ve yanma duygusu ile sıcaklık artışı olur. Kızarıklık, morluk ve şişme görülür. Susuzluk duygusu, ağızdan salya akması, baş dönmesi, baş ağrısı, yutma güçlüğü, kusma, titreme, ter dökme, sayıklama, kramplar, vücudun uç bölgelerinde duyarsızlık gibi belirtiler ortaya çıkar. Ölüm genellikle koma, solunum felci ya da kalp durması sonucu, 12-48 saatte gelişir.
Akrep sokmasında yapılacak ilk şey, akrebin soktuğu bölgenin biraz yukarısından organı bağlamaktır. Bu ancak, kol ve bacaklar için geçerli bir önlemdir. Sokulan yerin üstü çok sıkı bağlanmalıdır. Sokulan bölgenin bağlanması, zehirin vücuda yayılma hızını azaltır. Daha sonra yapılacak işlem bu bölgenin buzla, dokuyu dondurmayacak ölçüde, soğutulmasıdır. Sokulan bölgenin 1 cm boyunda bir kesik ile yarılıp buradan zehrin emilmesi çok yararlıdır. Emme işlemini vantuzlarla yapmak daha doğrudur. Eğer böyle bir şey yoksa, bir plastik şişeden yararlanılabilir. Plastik şişenin ağzı kesildikten sonra vantuz gibi kullanılabilir. Eğer bunların hiçbiri yoksa o zaman, emme işlemini ağızda yarası olmayan biri gerçekleştirmelidir. Akrep sokmasında, hastanın en kısa yoldan bir hastaneye ulaştırılması gerekir. Burada akrep zehrine karşı hazırlanmış özel bir serumla hasta tedavi edilir, sıra hastada gelişebilecek olan solunum, kalp ve sinir sistemiyle ilgili bozukluklara karşı da önlemler alınır.
Akrep türleri sağlam yapıları yanında birde bünyelerinde taşıdıkları zehir göz önüne alındığı zaman çok etkili böcek ilaçları kullanılarak akrep ilaçlaması yapılmak zorundadır. Akrep mücadelesi için en önemli faktör akreplerin dışarıdan ev içine giriş yolları kapatılmalı daha sonra akrep ilaçlama uygulaması yaptırılmalıdır. Akrep haşeresi dış alanlardan ev içine açık bırakılan pencere ve havalandırmalar dan,kapı altlarından,su giderleri ve lavabo deliklerinden girerek kolaylıkla ev içine yerleşebilirler tüm bu alanlar kapatılmalı ve sineklik yada lavabo tıkaçları kullanılarak girişler engellenmelidir. Ev içinde yerleşerek üreyen akrepler için kokulu ilaçlama yöntemi uygulanarak eşya altları ve süpürgelik aralarında yuvalanan akrep veya akrep yavrularının imhası gerçekleşmelidir. Akrep ilaçlamasında kullanılacak akrep ilaçları kalıcı ve yakıcı özellikte son derece etkili akrep ilacı olmalı mekanda yapılan akrep mücadelesi çok kısa bir süre içinde sonlandırılmalıdır. Zira ortamda kalabilecek bir akrep bile insan sağlığı için son derece büyük tehdit oluşturmakta ve daire sakinleri için korku kaynağı olmaktadır. Akrep ilaçlama yapıldıktan sonra mekan kapalı tutularak içerideki akrep türleri haşere ilacının etkisi ile birlikte kısa sürede imha edilerek günlük yaşama devem edilebilir.